Pedagogika Froebla

Friedrich Wilhelm Froebel, nazywany prorokiem i ojcem nowożytnego wychowania przedszkolnego, był niemieckim pedagogiem, teoretykiem wychowania przedszkolnego,architektem i miłośnikiem przyrody. Żył w latach 1782-1852. Zachwycony naturalistyczną koncepcją pedagogiczną Jana Henryka Pestalozziego stworzył własną filozofię wychowania, którą oparł na trzech głównych ideach: jedności wszechświata, szacunku dla dziecka i jego indywidualności, znaczenia zabawy w rozwoju dziecka. Pedagog podkreślał, iż w celu zapewnienie dziecku pełnego wykształcenia należy w nauczaniu (w myśl teorii Pestalozziego) integrować siły: głowy, rąk i serca. Wychowanie powinno mieć charakter globalny. W okresie dzieciństwa dziecko powinno zdobywać jak najwięcej nowych doświadczeń. Ważna jest przy tym jego samodzielność w działaniu i dochodzeniu do wiedzy.

F. Froebel zakładał, że pierwsze doświadczenia edukacyjne dziecka mają wpływ na jego późniejszy rozwój i osiągnięcia. Dziecko jest niepodzielną indywidualną całością, która ma swoje myśli, uczucia, swoją fizyczność i związki z innymi. Natomiast rolą dorosłego jest oddziaływanie wychowawcze poprzez odpowiednie organizowanie środowiska oraz stwarzanie warunków do poznawania otaczającego świata. To właśnie ona jest w życiu dziecka najważniejsza oraz jest podstawą całego przyszłego życia.

Samo dzieciństwo i przynależna mu zabawa jest również w filozofii pedagogicznej Froebla cennym darem. Dzieciństwo to niepowtarzalny, niezwykły okres w życiu dziecka ze swoimi szczególnymi prawami i przywilejami. Prawem do niezakłóconej zabawy, eksploratywności i ekspresji (B.Bilewicz-Kuźnia, 2014, s.16).

Froebel znany jest jako twórca tzw. „ogródków dziecięcych”, czyli instytucji wychowawczych dla dzieci 3-6-letnich, w których wprowadzał autorski system metodyczny, oparty na zabawowej i zajęciowej samodzielności i aktywności dziecięcej. Podstawowy cel, jaki stawiał przed ogródkiem dziecięcym to wszechstronne przygotowanie dziecka do dalszych stadiów wychowania i kształcenia.

Obecnie idea Froebla jest realizowana na całym świecie, m.in. w Niemczech, USA, Wielkiej Brytanii, Kanadzie czy Szwajcarii. W Polsce wykorzystywały ją już ponad sto lat temu słynne działaczki na rzecz wychowania przedszkolnego: Maria Weryho i Justyna Strzemeska. Na gruncie polskim współcześnie ideę freblowską propaguje dr Barbara Bilewicz-Kuźnia – autorka programu Dar Zabawy, opracowanego na podstawie koncepcji pedagogicznej Froebla.

CELE SZCZEGÓŁOWE, KTÓRE ZOSTAŁY OKREŚLONE W PROGRAMIE DAR ZABAWY:

 

1. Umiejętność komunikowania się w języku ojczystym

• rowijanie zdolności porozumiewania się za pomocą mowy i znaków w języku ojczystym
• rozwijanie języka pod względem artykulacyjnym, gramatycznym i słownikowym, doskonalenie mowy wiązanej
• rozwijanie kompetencji komunikacyjnej
• podtrzymywanie tradycji i kultury języka narodowego oraz regionalnego

2. Zdolność czytania i dyspozycje do czytania

• rozwijanie gotowości do nauki pisania i czytania
• rowijanie spostrzegawczości wzrokowej
• doskonalenie mowy ze szczególnym akcentem na poprawne wymawianie wszystkich głosek
• usprawnianie motoryki i koordynacji wzrokowo-ruchowej
• rozwijanie pamięci wzrokowej, słuchowej i ruchowej
• tworzenie okazji do ćwiczenia funkcji percepcyjno-motorycznych w działaniach plastyczno-konstrukcyjnych
• tworzenie okazji do odczytywania i tworzenia znaków i symboli graficznych oraz pisania
• rozwijanie umiejętności czytania metodą globalną oraz metodą analityczno-syntetyczną

3. Zainteresowania czytelnicze i literackie

• poznawanie kultury ojczystej
• podnoszenie efektywności uczenia się poprzez rozwijanie zamiłowania do czytania
• stwarzanie okazji do wymiany poglądów, pomysłów i doświadczeń

4. Poznawanie języka obcego

• osłuchanie się z językiem obcym w zabawach ruchowych i dydaktycznych
• wzbudzanie pozytywnej motywacji do nauki języków obcych
• poznawanie znaczenia podstawowych słów i zwrotów z codziennego otoczenia , nazw przedmiotów, zjawisk, czynności i cech
• recytowanie krótkich wierszyków, śpiewanie piosenek związanych z darami
• tworzenie okazji do poznawania kultury innych krajów i narodów

5. Myślenie matematyczne

• rozwijanie procesów poznawczych: zdolności porównywania, porzadkowania, przyporządkowywania, abstrahowania i uogólniania, pamięci w działaniu oraktycznym i w umyśle
• rozwijanie umiejętności rozwiązywania zadań i problemów matematycznych w zabawie
• rozwijanie umiejętności posługiwania się matematycznym wnioskowaniem i schematyzacją w życiu codziennym
• budowanie pojęć matematycznych (figur geometrycznych, zbioru, liczby naturalnej, długości, objętości, czasu i ciężaru)
• rozwijanie myślenia operacyjnego

6. Myślenie przestrzenne

• rozbudzanie dyspozycji poznawczych , emocjonalnych i wyobraźni
• rozwijanie kompetencji pamięciowych oraz zdolności przetwarzania i wykorzystywania informacji dla celów praktycznych
• budowanie zdolności celowego i twórczego kierownia własnym procesem uczenia się

7. Naturalna ciekawość świata, postawa badawcza, zainteresowania przyrodnicze

• zachęcanie do prowadzenia ukierunkowanej obserwacji
• tworzenie warunków do samodzielnego poznawania rzeczywistości poprzez obserwowanie , eksperymentowanie, odkrywanie i działanie
• rozwijanie umiejętności planowania
• rozbudzanie umiejetności obserwowania faktów i zjawisk społeczno-przyrodniczych, formułowania hipotez, weryfikowania ich, uogólniania spostrzeżeń
• rozwijanie postawy badawczej
• rozwijanie umiejętności posługiwania się narzędziami badawczymi, przyrządami pomiarowymi i urządzeniami technicznymi

8. Zdolności twórcze i ekspresja własnego ja

• wspieranie rozwoju wyobraźni i myślenia twórczego
• budowanie wiary we własne siły i rozwijanie zdolności autoprezentacji
• wyzwalanie procesów kreacyjnech i autokreacyjnych
• rozbudzanie ekspresji twórczej w sferze werbalnej, plastycznej, ruchowej, muzycznej i twórczej
• zachęcanie do poznawania samego siebie (mocnych i słabych stron)

9. Kompetencje społeczno-moralne

• uwrażliwienie dzieci na przestrzeganie norm społecznych zgodnych z obowiązującymi kanonami kulturowymi
• stwarzanie warunków do współpracy i współdziałania w grupie
• tworzenie okazji do przyjmowania różnych ról społecznych w różnych sytuacjach
• uwrażliwienie na potrzeby drugiego człowieka
• rozwijanie umiejętności dostrzegania i akceptowania różnic między ludźmi i ich kultury
• rozwijanie umiejetności odczytywania intencji i pragnień innych osób, rozumienia ich i współodczuwania
• tworzenie okazji do efektywnego komunikowania się w pracy i zabawie
• budzenie wartości uniwersalnych
• budzenie postawy patrotycznej i demokratycznej
• rozwijanie tożsamości narodowej, etnicznej i językowej

10. Myślenie refleksyjne i emocje

• zachęcanie do indywidualnego interpretowania świata
• rozwijanie inteligencji emocjonalnej oraz zdolności rozpoznawania i mówienia o uczuciach i emocjach
• rozwijanie umiejetności wartościowania
• rozwijanie postawy opiekuńczej wobec wszystkiego, co wymaga pomocy człowieka
• uwrażliwianie na inność, rozwijanie postawy przywiązania do tradycji rodzinnych i narodowych
• kształtowanie świadomości walorów innych kultur

11. Zdrowie, sprawności ruchowe i manualne

• rozwijanie sprawności ruchowych i cech motoryki: siły, sprawności, szybkości, zwinności, gibkości
• rozwijanie motoryki małej i dużej
• rozwijanie zdolności cielesno-kinestycznych i ekspresji ruchowej
• budowanie wiedzy i świadomości prozdrowotnej
• rozwiajnie zainteresowania sportem i zdrowym stylem życia
•