Koncepcja pedagogiczna Celestyna Freineta uwzględnia wspomaganie wszechstronnego rozwoju każdego dziecka, jego potrzeby, możliwości i naturalny sposób bycia.
Uczenie i wychowanie oparte jest na:
- samodzielnych i grupowych doświadczeniach,
- odpowiedzialności i tolerancji,
- dialogu i współpracy,
- rozwijaniu wewnętrznej motywacji,
- zespoleniu ekspresji osobistej dziecka z różnymi formami pracy indywidualnej i zespołowej.
Pedagogika frenetowska umożliwia obserwację dziecka w jego naturalnym środowisku, w którym dziecko to podmiot w procesie wychowawczo – dydaktycznym. W swojej koncepcji uwzględnił naturalne sposoby zdobywania wiedzy, poznania siebie i swoich możliwości realizowanych poprzez tzw. "techniki pedagogiczne".
Wśród technik nauczania można wyróżnić:
- doświadczenia poszukujące
- swobodny tekst
- "żywy teatr"
- gazetkę klasową
- korespondencję międzyszkolną
- dokumentację materiałów źródłowych
- swobodną ekspresję artystyczną: plastyczną, muzyczną i ruchową
Do najbardziej znanych technik Freineta, wykorzystywanych w pracy z dziećmi są doświadczenia poszukujące, rozumiane jako spontaniczne działania poznawcze lub aktywne sposoby działania z innymi technikami. Zdobywana w ten sposób wiedza, oparta na osobistych przeżyciach i doświadczeniach jest źródłem informacji i wiadomości o otaczającym świecie społecznym i przyrodniczym. Pozwoli wzbogacić i usystematyzować wiedzę dziecka, zachęcić do dalszych poszukiwań i korzystania z dostępnych środków informacji. Różnorodność metod i form sprawia, że odbywa się to w sposób dla dziecka atrakcyjny i ciekawy.
"Spontaniczne działanie (…) ‹po omacku› jest bardzo cenne, jest reakcją na coś, reakcją mimowolną, która podtrzymywana zwłaszcza u dzieci w młodszym wieku szkolnym, stanowi pierwszy etap w rozwijaniu ciekawości poznawczej i postawy badawczej ucznia"[K. Reszka "Dwa sposoby rozumienia doświadczeń poszukujących"]
Inną, równie znaną i często stosowaną techniką jest swobodny tekst, który najczęściej jest inspirowany przeżyciami dziecka związanymi z jego doświadczeniami. Ma ona ogromny wpływ na rozwój języka mówionego, jak i pisanego. Rozwija inwencję twórczą i poczucie odpowiedzialności za własne wypowiedzi, rozwija i doskonali umiejętność czytania.
Umożliwienie dzieciom twórczej wypowiedzi ma wpływ na rozwój zdolności i zainteresowań, umiejętności wypowiadania swych myśli, wrażeń i przeżyć. Kolejna technika freinetowska - swobodna ekspresja muzyczna, plastyczna i techniczna rozwija artystyczną wyobraźnię, wiarę we własne siły i możliwości, a także wyzwala naturalną radość tworzenia. Dziecko podejmując działania uczy się organizować pracę, dobierać odpowiednie materiały i narzędzia.
Stosowanie technik C. Freineta pozwala na twórczą pracę dziecka jak i nauczyciela, mającą na celu jego wszechstronny rozwój. Pozwala na łatwiejsze opanowanie materiału dydaktycznego w odpowiednim dla każdego dziecka tempie, pozwalając poszukiwać, doświadczać i badać. Mają wpływ na rozwój indywidualnej kreatywności, postawy badawczej i ciekawości poznawczej. Wdrażają do zorganizowanego, zespołowego lub samodzielnego działania. Stwarzają optymalne warunki do rozwoju każdego przedszkolaka.