Sześciolatek potrafi zadziwić. Z jednej strony jest wybuchowy i nieprzewidywalny, a z drugiej zorientowany na zdobywanie nowych umiejętności i skupiony na doskonaleniu tych już posiadanych. Sześciolatek jest dość nieelastyczny i ... chwiejny. Wszystko, czego doświadcza, jest dobre lub złe, czarne albo białe. Potrafi zaskoczyć i trudno za nim nadążyć.
Otwartość i gotowość na odkrywanie świata w połączeniu z dziecięcym entuzjazmem sprawiają, że sześciolatek szybko rozwija się intelektualnie. Dziecko systematyzuje i oswaja świat, opierając się na własnej optyce, doświadczeniu, wiedzy i swoich zasadach. Nowe sytuacje i wyzwania mogą być dla niego pewną trudnością – musi je najpierw poznać, „przymierzyć”, a dopiero później wrzucić do odpowiedniej szuflady. To właśnie dlatego tak ważna w życiu sześciolatka jest rutyna – ona daje mu pewność i poczucie bezpieczeństwa.
Sześciolatek bardzo chętnie opowiada o swoich sukcesach – możesz odnieść wrażenie, że się przechwala, a i niejednokrotnie złapiesz go na tym, że fantazjuje i ubarwia. Jest bardzo dumny ze swoich osiągnięć, ale potrzebuje pozytywnych informacji zwrotnych – waszych komplementów, pochwał i uwag. Nie robi tego z próżności, on się po prostu czuje dość niepewnie.
Interesuje się przyrodą i jej zjawiskami. Zaczyna interesować się życiem społecznym. Jest otwarte i ciekawe świata, dlatego dąży do jego poznania. Chce zrozumieć zasady i prawa nim rządzące – nieustannie pyta, a także wyraża swoją opinię na dany temat.
Rozwój emocjonalny dziecka w wieku 6. lat wchodzi w kolejną fazę. Dziecko jest pełne sprzeczności. Sześciolatek z jednej strony czuje się taki „dorosły” – wiele już wie i potrafi zrobić samodzielnie. Z drugiej wciąż wiele w nim intensywnych, sprzecznych emocji, którymi targany, potrafi być… dość nieprzewidywalny.
Co charakteryzuje rozwój 6- latka?
Sześciolatki są zazwyczaj ruchliwe, sprawne fizycznie, zwinne i pełne energii. Naturalnie, jak w każdej grupie wiekowej, zdarzają się tak dzieci o wyjątkowych umiejętnościach i niespożytej energii, jak i te, które radzą sobie nieco gorzej i mają mniejsze zapotrzebowanie na aktywność ruchową.
Rozwój fizyczny dziecka w okresie przedszkolnym jest dynamiczny, ale nie równomierny, to znaczy nie przebiega w jednakowym tempie i rytmie. I tak o ile trzeci i czwarty rok życia charakteryzują zmiany o charakterze umiarkowanym, o tyle później następuje wyraźne nasilenie procesów rozwojowych.
Najczęściej wśród sześcioletnich dzieci można zauważyć szybki postęp rozwoju dużej motoryki – dzieciaki dobrze sobie radzą z piłką, jeżdżą na rowerze, sprawnie pokonują schody, skaczą. Zmianie ulega tez mała motoryka – dzieci staranniej rysują, sprawniej zapinają guziki, lepiej posługują się nożyczkami czy sztućcami. Ich prace są bardziej precyzyjne, przemyślane i czytelne. Konsekwentnie posługują się sprawniej jedną ręką – podczas jedzenia, rysowana czy pisania. Odróżniają stronę lewą od prawej.
Ulubioną formą działania sześciolatka jest zabawa. Obserwuje się w tym wieku głód ruchu, zwłaszcza u chłopców. Dziecko coraz częściej zwraca uwagę na efekt własnych działań i przeżywa radość z osiągnięć ruchowych. Naturalna aktywność fizyczna malucha jest podstawą do kształtowania się nawyków widzenia, słuchania, twórczości.
Każde dziecko powinno mieć okazję do swobodnego ruchu. Do biegania huśtania się, jeżdżenia na rowerze, pływania czy wspinania się po drabinkach. Nie należy ograniczać ani jego aktywności ruchowej ani tłumić naturalnej skłonności do doświadczania różnych rodzajów ruchu, jeśli nie jest to konieczne. Pozwólmy dziecku wypróbowywać własne możliwości. Ruch sprzyja rozwojowi na wszelkich płaszczyznach.
Szósty rok życia kończy średnie dzieciństwo (wiek przedszkolny), a rozpoczyna późne
(młodszy wiek szkolny).
O ile maluchy przedszkolne wyglądają jak... maluchy, o tyle starszaki, to jest sześciolatki, wyglądają bardziej "dorośle". Ich sylwetki stają się proporcjonalne, obserwuje się szybkie tempo wzrostu - wydłużają się kości długie, z czasem przybywa masy mięśniowej. Ulegają zmianie proporce ciała. Dziecko smukleje, zmniejsza się ilość tkanki tłuszczowej, wydłużają się kończyny dolne i pojawia się tułów o kształcie odwróconego trójkąta. Niestety zarówno kościec, jak i mięśnie są jeszcze słabe i łatwo ulegają deformacjom.
A jak jest ze wzrostem i wagą? Tak naprawdę trudno tu o ustalenie średniej, w tej kwestii decydujące są czynniki genetyczne. Z reguły jednak dzieci w tym wieku zaczynają „się wyciągać”, tracą tłuszcz na korzyść mięśni. Niektóre, zwłaszcza te aktywnie fizyczne bądź szybciej rosnące, mogą nagle zacząć wydawać się chude. Specjaliści, uśredniając dane, określili wzrost sześciolatków od około 116 –118 cm, z kolei wagę na 21–22 kg.
W porównaniu z poprzednimi okresami rozwojowymi dziecko 6-letnie przybiera coraz wolniej na wadze, natomiast dość szybko rośnie (nawet siedem centymetrów rocznie). Naturalne krzywizny kręgosłupa nie są jeszcze w pełni wytworzone, jednak kościec wykazuje szybsze tempo mineralizacji.
Wzrasta sprawność narządów wewnętrznych, takich jak serce i płuca. Sprawniej działa układ nerwowy. Rozwój struktury kory mózgowej polega na zmianach wielkości powierzchni jej poszczególnych pół i okolic oraz na komplikowaniu się budowy komórek nerwowych. Zewnętrznym tego przejawem jest wzrost wagi mózgu. U 6-latka stanowi on 90% wagi mózgu dorosłego człowieka, tj. ok.1200 g.
Zanikło fizjologiczne płaskostopie, jeżeli nadal występuje, to jest już uważane za wadę postawy. Powoli kształtuje się większa odporność na zmęczenie i choroby. Pod koniec 6. roku życia dziecko powinno osiągnąć tzw. dojrzałość szkolną.
Mówiąc o rozwoju fizycznym dziecka warto odnieść się do trzech obszarów (samodzielność, motoryka duża i motoryka mała), które wzajemnie się przenikają, a w których można obserwować kolejne zmiany i postępy u dziecka.
Rozwój sprawności ruchowych odbywa się w ścisłym związku z dojrzewaniem układu nerwowego i narządów ruchu.
6-letnie jest bardzo aktywne, a także bardziej silne, wytrzymałe, a jego działania odznaczają się jeszcze większą precyzją i koordynacją ruchową.
Dziecko, odkąd jest przedszkolakiem, funkcjonuje w szerszej niż rodzina grupie społecznej. Przestaje być tylko bratem, synem czy wnukiem. W jego nowym środowisku pojawiają się inne dzieci, nowi dorośli, a także cały wachlarz nowych zasad, ról, obowiązków i zwyczajów. Wiele się zmienia – dziecko wchodzi w zupełnie inny świat. Okres przedszkolny to dla maluchów duże wyzwanie rozwojowe.
Przedszkole, a później szkoła, to kolejne etapy socjalizacji. Przebywanie w grupie innych dzieci pozwala maluchowi na budowanie obrazu samego siebie. Kontakty z rówieśnikami i konfrontacja ze społecznymi oczekiwaniami stawianymi dziecku poza domem stymulowany jest rozwój społeczny dziecka.
Sześciolatek każdego dnia coraz więcej wie i rozumie, dlatego jest bardziej świadomy tego, co dzieje się w otaczającym go świecie. Jak to się przekłada na jego rozwój społeczny?
Sześciolatek powinien umieć:
Co robić, aby wspierać dziecko w rozwoju społecznym?