INFORMACJE METODYCZNE

 Aby dziecko nauczyło się czytać z radością i umiało w przyszłości czytać ze zrozumieniem, by kochało czytać także w szkole, musi mieć nauczycieli, którzy kochają uczyć kodu pisanego. Takim nauczycielem może zostać mama, tata, babcia czy dziadek. Jedynym warunkiem jest przekonanie o wyjątkowej wartości wczesnego czytania w rozwoju małego dziecka. I nie chodzi tylko o rozwój intelektualny, ale także o rozwój emocjonalny i społeczny. Dziecko, które wcześniej opanuje sztukę czytania, ma większy zasób słów niż jego nieczytający rówieśnicy, potrafi koncentrować się na różnorodnych zadaniach, szybko uczy się reguł, także społecznych. Poprzez czytanie kształtuje się zdolność dokonywania kategoryzacji, która współcześnie jest uznawana za wskaźnik poziomu inteligencji.(...)oraz wyobraźnia, która jest niezbędna do kreatywnego myślenia.

        Do nauki czytania  z dziećmi w wieku przedszkolnym wykorzystuje się alfabet drukowany (tylko wielkie litery). Często bywa tak,  że dziecko  po zapoznaniu się z wielkimi  literami , spontanicznie, niejako „samodzielnie” odczytuje małe litery.

Rozpoczynanie od czytania dużych liter  ma podwójne uzasadnienie psychologiczne. Pierwsze związane jest z postrzeganiem wzrokowym, drugie z psychologicznym mechanizmem pierwszego połączenia. Percepcja wielkich liter jest łatwiejsza , dziecko szybciej dostrzega elementy  istotne dla różnicowania liter. Wpływa to na mniejszą ilość powtórzeń oraz szybsze tempo zapamiętywania i czytania.

Metoda nauki czytania J.Cieszyńskiej opiera się na procedurze:

• POWTARZANIE
• ROZUMIENIE
• NAZYWANIE – samodzielne, głośne czytanie

Nie można określić ilości powtórzeń przez dziecko. Autorka wyróżnia następujące  etapy w swojej metodzie:

I ETAP- od samogłosek do sylaby otwartej

II ETAP –od sylaby otwartej do pierwszych wyrazów

III ETAP – czytanie sylab otwartych i zamkniętych, czytanie wyrazów

IV ETAP – czytanie tekstów. Strategia postępowania jest zawsze taka sama, przejście do wyższego etapy (poziomu) jest uwarunkowane opanowaniem etapu niższego.

Podczas nauki czytania dziecko uzmysławia sobie różnice fonologiczne, pojmując ich funkcję odróżniania sylab. Najpierw poznaje samogłoski prymarne, wg podanej już procedury :POWTARZANIE – dziecko czyta wskazane samogłoski za nauczycielem, ROZUMIENIE – nauczyciel podaje samogłoski dziecko je wskazuje, NAZYWANIE – dziecko odczytuje samodzielnie samogłoski. Po opanowaniu umiejętności odczytywania samogłosek prezentowane są dziecku spółgłoski w sylabach otwartych. Sylaby są powtarzane, rozpoznawane i odczytywane w opozycjach wg porządku: od sylab otwartych do zamkniętych, od zbudowanych z prymarnych spółgłosek do sekundarnych, od prostych wyrazów do złożonych i wreszcie odczytywania zdań i tekstu. Sylaby, które dziecko poznaje podczas zajęć pełnią rolę wzorca, służącego do odczytywania nowych wyrazów. Umiejętność samodzielnego odczytywania sylab i powstałych wyrazów ( czasami zupełnie przypadkowo) pozwoli dziecku w przyszłości  na samodzielne szybkie czytanie tekstu. Przygotowując dziecko do nauki czytania autorka podkreśla systematyczne przygotowanie go w zakresie ćwiczeń ogólnorozwojowych dotyczących: małej i dużej motoryki, percepcji: słuchowej, wzrokowej; ćwiczenia pamięci i operacji myślowych.

                                                                                                                                  J.Cieszyńska

 

Symultaniczno-sekwencyjna nauka czytania w grupie 3

  Przed przystąpieniem do zadań na materiale literowym  zaczęliśmy od ćwiczeń  z zakresu analizy i syntezy wzrokowej na obrazkach:
- dobieranie par takich samych obrazków,

- wyszukiwanie wśród kilku obrazków jednego wzorcowego,

odnajdywanie wśród kilku obrazków jednego różniącego się szczegółem,

wyszukiwanie różnic na ilustracjach czy obroty wzorów w umyśle,

Następnie wprowadzano ćwiczenia układania sekwencji oraz naśladowania ułożenia klocków ( jako przygotowanie do   odróżniania podczas czytania podobnych liter, np. a i ą, b-d , )
NASTĘPNIE POJAWIŁY SIĘ ZABAWY Z SAMOGŁOSKAMI 

1. nadawanie im   znaczenia przy opisywaniu  zdarzeń przedstawionych  na ilustracjach. Np.:
A – dziecko wystraszyło się psa,
O – dziecko jest zaskoczone, bo dostało prezent,
U – dziecko przewróciło się i boli je kolano,
E – płaczące niemowlę,
I – mała świnka,
Y – siłacz podnoszący ciężary.
w różnorodnych zabawch zwracaliśmy uwagę , by dziecko nie przypisało danej samogłoski do tylko jednej ilustracji oraz żeby zrozumiało, iż tą samą samogłoską można opisać różne sytuacje.

2. Dodatkowo wprowadzono  gesty artykulacyjne ułatwiające dzieciom rozróżnianie wizualnie podobnych do siebie liter, np. A i Y oraz O i U.

3.  Po opanowaniu odczytywania samogłosek najpierw pojedynczych, a następnie ich sekwencji rozpoczęto      czytanie globalne  wyrażeń dźwiękonaśladowczych oraz rzeczowników w mianowniku, również   w trzech etapach: powtarzania, rozumienia oraz nazywania.

Równolegle z czytaniem globalnym  w II półroczu rozpoczęła  się nauka odczytywania sylab.
 SYLABY OTWARTE

Jako pierwsze wprowadzono  sylaby ze spółgłoską p.

Zabawę -naukę rozpoczęliśmy  od zestawu sylab w następującej kolejności PA PO PU PE PI PY.
Melodyjne odczytywanie zestawu sylab dodatkowo ułatwia zapamiętywanie.

Po opanowaniu odczytywania sylab w paradygmacie, przechodzimy do odczytywania sylab w przypadkowej kolejności. Kiedy dzieci będą potrafiły  już odczytywać w dowolnej kolejności wszystkie sylaby ze spółgłoską P, rozpoczniemy zabawy na odczytywanie  sekwencji, np. PA PA, PI PI PI  lub  PA PU, PE PO PI.

Po opanowaniu tej umiejętności, wprowadzimy kolejny paradygmat sylab, tym razem ze spółgłoską M.

Zasada jest taka sama, jak przy pierwszym paradygmacie sylab.

Początkowo dziecko może rozpoznawać sylaby na podstawie samogłosek, dlatego gdy będzie już potrafiło odczytywać pojedyncze sylaby oraz sekwencje sylab ze spółgłoską M przejdziemy do kolejnego etapu.

naucz .B.Staniczek