Program wychowania przedszkolnego „Zbieram, poszukuję, badam” autorstwa Doroty Dziamskiej i Marzeny Buchnat

Program powstawał na przestrzeni wielu lat i został skonstruowany na podstawie doświadczeń z pracy wielu nauczycieli w przedszkolach oraz głębokiego naukowego namysłu autorek.

Osobowy wymiar dziecka 
W programie odkrywamy całego człowieka, holistyczne ujęcie jego rozwoju ze wskazaniem, w jaki sposób rozwój fizyczny, emocjonalny, społeczny i poznawczy warunkują się wzajemnie. Autorki precyzyjnie wyjaśniają, jak ważne jest u dziecka odpowiednie wartościowanie emocjonalne sytuacji i doświadczeń, aby stymulować jego rozwój, a nie tworzyć blokady. Te interesujące zagadnienia szeroko opisane pomagają zwartościować bieżącą pracę nauczyciela, skorygować naszą komunikację z dziećmi, na której przecież opiera się ich rozumowanie i aktywność w przedszkolu.

Doświadczenie przedszkolne 
Autorki często podkreślają wagę przestrzeni, którą powinien organizować nauczyciel, żeby dzieci mogły poszukiwać, badać, eksplorować i gromadzić doświadczenia. Doświadczenia, a nie forsowanie celów do osiągnięcia przez dzieci są kolejnym przejawem troski o rozumne wychowanie i pozostawienie dziecka w bezpiecznej wolnej przestrzeni prawdziwego dzieciństwa z jednoczesnym podkreśleniem ważnych edukacyjnych aspektów aktywności dzieci w tym czasie. Integracja doświadczeń oraz systematyczna praca nad spójnością doznań zmysłowych, tzw. integracja sensoryczna, wskazują, iż program wyznacza nauczycielom przedszkola konkretne zadanie, którego realizacja ma polegać na rzetelnym przygotowaniu dzieci do podjęcia w przyszłości nauki w szkole.

Planowanie pracy jako wynik systematycznej diagnozy 
Według koncepcji programu nauczyciel nie tworzy sformalizowanej diagnozy według zewnętrznych tabel i sugestii, a podążając za dzieckiem, obserwuje permanentnie jego aktywność, aby zaplanować pracę. Systematyczne diagnozowanie osiągnięć dzieci wynika z przyjętej podstawy naukowej w programie: Poznawczej teorii rozwijającego się dziecka oraz podejścia sytuacyjnego do samego procesu wychowania. Diagnoza i planowanie stają się zatem zintegrowanym procesem, którym kieruje nauczyciel, żeby zorganizować holistyczne pole doświadczeń. Nauczyciel obserwuje zachowanie, aktywność dzieci, jej rodzaje, a także wytwory. W wyniku obserwacji planuje pracę, biorąc pod uwagę dojrzałość dzieci do podejmowania konkretnych czynności manualnych czy intelektualnych, a także związanych z przeżywaniem konkretnych uczuć i relacji społecznych. Przykłady diagnozy i planowania przedstawione w programie mogą stać się inspiracją dla nauczyciela, a nawet bezpośrednią propozycją budowy narzędzi do wykorzystania w pracy.

Wskazanie holistycznych metod 
Sposoby osiągania przez dzieci celów rozwojowych dotyczą metod zaproponowanych w programie, których autorki nie ograniczyły do jednej czy do dwóch. Zaproponowane metody dobrane są tak, aby stosowanie ich w bieżącej pracy tworzyło dzieciom holistyczne pole doświadczeń, a nie doskonaliło jednostronnie wybrane funkcje organizmu. Warto podkreślić, iż wszystkie proponowane w programie metody należą do grupy metod aktywizujących. Ich stosowanie dotyczy wzajemnie warunkujących się mechanizmów jako obowiązkowych elementów aktywności poznawczej dziecka. Należą do nich: radosne zdziwienie, wyobraźnia, eksploracja, badanie, przekształcanie, przetwarzanie, tworzenie, rozmawianie, prezentowanie, odkrycie.

Adaptacja 
Autorki programu w sposób szczególny zachęcają nauczycieli do zaangażowania się w tzw. problemy adaptacyjne współczesnych dzieci. To ważne zagadnienie często jest kojarzone jedynie z pierwszym wejściem do przedszkola dzieci trzyletnich. Dotyczy ono jednak wielu etapów życia człowieka. Dlatego w programie odnajdujemy przykłady postępowania nauczyciela przedszkola, mającego na celu pomoc dzieciom w przeżywaniu kryzysu adaptacyjnego w różnych momentach życia.