Już w wieku niemowlęcym kształtują się podstawy osobowości, lecz dopiero około 3 roku życia dziecko zaczyna używać zaimków osobowych takich jak „ja” czy „mnie”. Stara się z uporem umacniać swoje „ja” w celu zdobycia większej autonomii. Manifestuje, buntuje się i dzięki podejmowanym wysiłkom, a często nieposłuszeństwu utwierdza swoją osobowość. W zależności od indywidualności dziecka poziom opozycji zaznacza się mniej lub bardziej ostro.

Łatwo traci poczucie bezpieczeństwa co wyraża płaczem i szuka potwierdzenia miłości i skupienia na nim uwagi. Jest zazdrosny.
Mechanizm myślenia 3-latka ma charakter globalny, co oznacza, że dziecko postrzega elementy otocznia jako całości mało jeszcze zróżnicowane. Niezdolne jest jeszcze do procesów analizy i syntezy, myśli chętnie za pomocą zespołów, kojarzy i łączy ze sobą sprzeczności.

Nie potrafi początkowo ani opisywać, ani opowiadać, zaczyna sobie coś wymyślać, fantazjuje. Nie potrafi nawet wyjaśnić tego, co widzi zgodnie z zasadami przyczynowości, przypisuje motywacje ludzkie zjawiskom naturalnym. Dziecko w tym wieku myśli przede wszystkim za pomocą swoich oczu, uszu, rąk, można powiedzieć całym swoim ciałem.

 Zabawa, najchętniej indywidualna, lub z opiekunem jest naturalnym rodzajem aktywności w tym wieku. Dotąd niechętne stopniowo staje się otwarte na współpracę. Teraz chętniej odda zabawkę i bawi się z innym dzieckiem. Nawiązuje pierwsze przyjaźnie. W coraz silniejszym stopniu myśli za pomocą słów.

Rozwój psychofizyczny trzylatka

 Dzieci w tym wieku stają się otwarte i gotowe do współpracy.

Rozwój społeczny i emocjonalny

• Bawi się z innymi dziećmi
• Dzieli się z innymi
• Jest nastawiony na współpracę
• Zawiera przyjaźnie
• Słucha i wykonuje polecenia
• Lubi słuchać historii na swój temat
• Upewnia się, czy jest kochany przez rodziców
• Lubi zabawy w dom, rodzinę
• Rozróżnia płcie
• Potrafi opowiedzieć o problemie
• Okazuje miłość bliskim
• Boi się ciemności, samotności,
• Czasami adoruje jednego z rodziców
• Chętnie pomaga w domowych prostych czynnościach
• Chętnie się wygłupia, chce rozśmieszać innych
• Ma okresy płaczliwości i braku poczucia bezpieczeństwa, pojawiają się pytania typu „ kochasz mnie jeszcze?”

Rozwój fizyczny i motoryczny

• Sam myje ząbki
• Sam je
• Samodzielnie myje ręce
• Potrafi nalać napój z butelki, czy dzbanka
• Potrafi korzystać z toalety, kontroluje swoje potrzeby fizjologiczne
• Potrafi się ubrać i rozebrać (potrzebuje pomocy przy guzikach, zamkach błyskawicznych, itp.)
• Wkłada buty
• Rysuje kwadraty i koła
• Zaczyna się posługiwać się nożyczkami
• Chodzi na paluszkach
• Skacze na 1 nodze
• Przez chwilę stoi na jednej nodze
• Bez problemu korzysta z urządzeń na placu zabaw
• Sprawnie sobie radzi z omijaniem przeszkód na drodze, nawet kiedy biegnie
• Kopie i rzuca piłkę
• Jeździ na 3 kołowym rowerku

 Rozwój intelektualny

• Sprawnie posługuje się mową
• Oscyluje pomiędzy światem rzeczywistym i nierzeczywistym
• Ma bogatą wyobraźnię. Może tworzyć, np.: niewidocznych przyjaciół
• Coraz więcej zapamiętuje
• Zaczyna dokonywać wyborów, w oparciu o przewidywanie konsekwencji , a nie o działanie
• Uczy się rozwiązywać problemy
• Chętnie słucha bajek, opowiadań
• Zna kilka wierszyków i piosenek
• Potrafi mówić krótkie zdania i prowadzić krótką rozmowę
• Czasem się zacina, jąka  lub powtarza słowa (zwłaszcza w emocjonujących chwilach)
• Większość tego, co mówi jest zrozumiałe
• Rozróżnia, że coś jest takie same lub inne
• Zna imię swojego przyjaciela
• Nazywa podstawowe kolory
• Rozróżnia pojęcie teraźniejszości, przyszłości
• Układa proste puzzle
• Potrafi policzyć 2-3 rzeczy
• Potrafi powiedzieć , jak się nazywa i ile ma lat
• Obserwuje
• W tym wieku fantazja miesza się z rzeczywistością i dziecko ma tendencje do nie rozróżniania tych dwóch obszarów

Jedzenie
W wieku trzech lat dziecko zaczyna jeść posiłki zbliżone do twoich. Ważne żeby dostawało je o stałych porach. Chociaż trzylatek wydaje nam się już bardzo samodzielny nie przeceniajmy jego możliwości. Nadal pamiętaj żeby podawać małe porcje i małe kawałki, łatwe do nabrania na sztućce ( najlepiej żeby dziecko miało swój komplet sztućców dziecięcych). Należy trzylatka zachęcać do jedzenia potraw różnorodnych w tym również warzyw i owoców. Ważne by w jadłospisie znajdowały się potrawy wymagające żucia i gryzienia. Czynności te są bowiem wspaniałym ćwiczeniem przygotowującym aparat mowy do prawidłowej wymowy.

Jeżeli zdarza się że Wasze dziecko jeszcze pije z butelki lub używa smoczka należy jak najszybciej „pożegnać”.